Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, στην Ελλάδα,
οι φορείς της Αυτοδιοίκησης αναλαμβάνουν όλο και πιο ενεργό ρόλο στη στήριξη της Απασχόλησης και στην ενίσχυση της Τοπικής Ανάπτυξης. Στην προσπάθεια σύγκλισης με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο που βασίζεται όλο και περισσότερο στην αποκέντρωση και στην δράση σε τοπικό επίπεδο, οι ΟΤΑ ιδρύουν και λειτουργούν δομές Απασχόλησης (κύρια μέσα από Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις), στηρίζουν τους άνεργους και τις άνεργες και επιδιώκουν να βρουν λύσεις, ώστε να προλάβουν την κοινωνική περιθωριοποίηση.
Με κάθε ευκαιρία επισημαίνουμε ότι η
κοινωνική πολιτική και η ενίσχυση της απασχόλησης επιβάλλεται να περιέλθει συστηματικά και ουσιαστικά στις αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Οι λόγοι είναι εμφανείς:- Η Τοπική Αυτοδιοίκηση συμμερίζεται την προτεραιότητα της δράσης για την ενίσχυση της Απασχόλησης δεδομένου ότι έχει συνειδητοποιήσει το γεγονός ότι οι ανισότητες, ενδυναμώνουν τα φαινόμενα αποκλεισμού, ανασφάλειας και υποβάθμισης των συνθηκών διαβίωσης.
- Η Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται κοντά στον πολίτη και έτσι αντιμετωπίζει την επίδραση της ανεργίας του σε καθημερινή βάση και επίσης είναι υπεύθυνη για την τοπική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
- Η αντιμετώπιση της ανεργίας απαιτεί το συνδυασμό πολλών δράσεων και τη συνέργεια πολλών τοπικών δομών. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της γυναικείας απασχόλησης συνδέεται άμεσα με την ύπαρξη ενός τοπικού δικτύου κοινωνικών δομών, ποιοτικών παιδικών σταθμών και ολοήμερων σχολείων για μητέρες με μικρά παιδιά και δομών φροντίδας για άτομα της τρίτης ηλικίας που παραδοσιακά «αναλαμβάνουν» να φροντίζουν οι γυναίκες.
Στον τομέα των υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και κοινωνικής προστασίας η διαδικασία έχει ξεκινήσει και ήδη καταγράφονται τα πρώτα θετικά αποτελέσματα. Από το 1999 με την υποστήριξη του ΕΚΤ, σε όλη τη χώρα έχουν δημιουργηθεί δομές Κοινωνικής Στήριξης και παιδικής φροντίδας με φορέα λειτουργίας τις Δημοτικές Επιχειρήσεις. Σε όλη τη χώρα έχουν δημιουργηθεί περίπου 3.300 δομές κοινωνικής προστασίας, δηλαδή 1.172 δομές βοήθεια στο Σπίτι, περίπου τόσα ΚΑΠΗ, 50 ΚΗΦΗ, 1.000 δομές παιδικής προστασίας και 100 ΚΔΑΠ ΜΕΑ. Οι περισσότερες από αυτές δημιουργήθηκαν την τελευταία δεκαετία μέσω του Β και του Γ΄ΚΠΣ.
- Επιπρόσθετα, οι παρεμβάσεις της ΤΑ, λόγω της φύσης των διαπροσωπικών σχέσεων σε τοπικό επίπεδο, είναι ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα και οι υπηρεσίες που παρέχει είναι εξειδικευμένες και εξατομικευμένες. Λόγω αυτών των χαρακτηριστικών οι υπηρεσίες απασχόλησης της ΤΑ εξυπηρετούν ουσιαστικά την εργασιακή ένταξη και πρόοδο χωρίς να θέτουν ως προτεραιότητα την ανταγωνιστικότητα.
Από την εμπειρία και από μελέτες που έχουν γίνει σχετικά με την άσκηση της κοινωνικής πολιτικής από την ΤΑ, μπορούμε σήμερα να πούμε με βεβαιότητα ότι η ΤΑ είναι σε θέση να εφαρμόσει δράσεις ενταγμένες στην ευρωπαϊκή στρατηγική για την Απασχόληση, σε συνεργασία με τοπικούς κοινωνικούς εταίρους, σύμφωνα με τις τοπικές ιδιαιτερότητες, τα τοπικά προβλήματα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας. Για παράδειγμα – όπως προβλέπεται πλέον και από το Ν
έο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (άρθρα 75 και 85 του Ν.3463/2006) όπου οι αρμοδιότητες της ΤΑ διευρύνονται και εξειδικεύονται σε δράσεις που αφορούν την Απασχόληση και την Κοινωνική προστασία – οι δήμοι έχουν την αρμοδιότητα πλέον να δημιουργήσουν Συμβουλευτικές Δομές για ανέργους όπως και Γραφεία Ενημέρωσης για την απασχόληση, παρέχοντας εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες και άμεση διασύνδεση με την αγορά εργασίας.
Από την εμπειρία μας στο Δήμο Συκεών, όπου παρέχουμε εδώ και 10 χρόνια υπηρεσίες συμβουλευτικής και προώθησης της απασχόλησης, έχουμε διαπιστώσει ότι τα αποτελέσματα είναι άμεσα και πολύ θετικά. Μόνο το τελευταίο έτος, το 2007, από τα 245 άτομα που απευθύνθηκαν στο Συμβουλευτικό Σταθμό για βοήθεια στην εύρεση εργασίας ή στην αναβάθμιση των προσόντων τους, τα 112 βρήκαν εργασία, δηλαδή ποσοστό 46%. Από τα 112 άτομα τα 78, δηλαδή ποσοστό 70% είναι γυναίκες. Τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ καλύτερα από τα αντίστοιχα ποσοστά του ΟΑΕΔ και επιτυγχάνονται σε σαφώς δυσμενέστερο περιβάλλον. Οι Τοπικές Υπηρεσίες των Δήμων απαντούν στα προβλήματα των πιο ευάλωτων, μια που ο πληθυσμός που απευθύνεται σε αυτές είναι κατά πλειοψηφία γυναίκες ή άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες.
Ταυτόχρονα με την εξατομικευμένη υποστήριξη των ανέργων φροντίζουμε για την ενίσχυση των επιχειρήσεων, ώστε μέσα σε ένα εύρωστο οικονομικό περιβάλλον να δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίας.
Οι δράσεις για την υποστήριξη των επιχειρήσεων έχουν ως περιεχόμενο:
- Ενημέρωση των επιχειρήσεων για τις δυνατότητες χρηματοδότησής τους
- Υποστήριξη για την υποβολή φακέλων χρηματοδότησης
- Ενημέρωση για τις ειδικότητες των ανέργων της περιοχής μας, με στόχο την κάλυψη θέσεων εργασίας
- Ενημέρωση για τις δυνατότητες χρηματοδότησης για τη δημιουργία θέσεων εργασίας
- Διοργάνωση ενημερωτικών συναντήσεων και σεμιναρίων σε θέματα ειδικού ενδιαφέροντος
- Θέσπιση ειδικών κινήτρων ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας.
Όλα τα παραπάνω συντελούν ώστε να υπάρξει συνδυασμός ανάπτυξης με συμμετοχή και αξιοποίηση του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού.
Επιπλέον, μέσα από ευρύτερες συνεργασίες, η ΤΑ έχει τη δυνατότητα να παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και να δημιουργήσει ή να συμμετέχει σε εξειδικευμένες δομές προώθησης της γυναικείας απασχόλησης σε επίπεδο Περιφέρειας. Χαρακτηριστικό καλό παράδειγμα μιας τέτοιας σύμπραξης αποτελεί το Κέντρο ΕΡΓΑΝΗ για τη Στήριξη της γυναικείας Απασχόλησης και της Επιχειρηματικότητας. Άτυπα από το 1991 και θεσμοθετημένα από το 2001 φορείς ΤΑ, επιχειρηματικότητας, εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης, ενώνουμε τις δυνάμεις μας για την ανάδειξη και τη στήριξη γυναικών σε θέματα απασχόλησης και επιχειρηματικότητας. Σήμερα στο Κέντρο ΕΡΓΑΝΗ συμμετέχουν οι παρακάτω φορείς:
- Ο ΔΗΜΟΣ ΣΥΚΕΩΝ
- Το ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
- Το ΑΝΩΤΑΤΟ TΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
- Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ» ΑΕ
- Το ΚΕΚ ΣΒΒΕ-ΣΕΒΕ-ΔΕΘ
- Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ EΞΑΓΩΓΕΩΝ BΟΡΕΙΑΣ EΛΛΑΔΑΣ και
- Το ΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΑΝΗ
Ένα Κέντρο όπως το Εργάνη καταφέρνει να παίζει έναν σημαντικό ρόλο τόσο μέσα από την παροχή υπηρεσιών σε άνεργες, εργαζόμενες και επιχειρηματίες με στόχο την προώθηση τους στην αγορά εργασίας ή τη δημιουργία και ανάπτυξη των επιχειρήσεων τους, όσο όμως και από την συνεργασία, δικτύωση και παροχή υπηρεσιών σε φορείς, οργανισμούς και επιχειρήσεις για την προώθηση θεμάτων ισότητας και οργάνωσης με βάση τη διαχείριση της διαφορετικότητας και την ενσωμάτωση γυναικών, νέων και μελών ευπαθών κοινωνικά ομάδων.
Οι υπηρεσίες που παρέχει το Κέντρο είναι:
- Πληροφόρηση
- Συμβουλευτική της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας,
- Νομική συμβουλευτική
- Ψυχοκοινωνική στήριξη
- Στοχευμένη ευέλικτη κατάρτιση
- Προώθηση στην επαγγελματική κατάρτιση
- Προώθηση στην αγορά εργασίας
- Στήριξης από μέντορες και
- Δικτύωσης
Με αυτές τις υπηρεσίες μπορούν οι ενδιαφερόμενες:
- Να βελτιώσουν τα προσόντα τους και να αποκτήσουν δεξιότητες και γνώσεις για να προσεγγίσουν επιτυχημένα τις θέσεις εργασίας που επιθυμούν ή να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση
- Να βελτιώσουν τη θέση εργασίας που κατέχουν στο δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα
- Να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις ή τους συνεταιρισμού τους, ενσωματώνοντας καινοτομίες, βελτιώνοντας τις διαδικασίες τους και αναπτύσσοντας ενέργειες δικτύωσης
Το Κέντρο Εργάνη μέσα από την υλοποίηση σχεδίων δράσης και ειδικών προγραμμάτων μόνο τα τελευταία 3 χρόνια
1. Στήριξε τις επιτροπές ισότητας της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας
2. Συνεργάστηκε με 11 Νομαρχίες και 19 ΟΤΑ της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας
3. Ενημέρωσε και πληροφόρησε περισσότερες από 6.000 γυναίκες σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα
4. Προσέφερε συμβουλευτικές υπηρεσίες σε 1.900 γυναίκες, νέους και μέλη ευπαθών κοινωνικά ομάδων από τους οποίους περισσότερες/οι από 1.000 βρήκαν δουλειά, 150 έχουν συμμετείχαν σε προγράμματα κατάρτισης και 350 δημιούργησαν τις δικές τους επιχειρήσεις
5. Στήριξε 150 επιχειρήσεις και 13 γυναικείους συνεταιρισμούς για την ένταξη τους σε προγράμματα χρηματοδότησης, για τη βελτίωση των επιχειρηματικών τους σχεδίων και στόχων και την καταξίωση της θέσης τους στην αγορά εργασίας
6. Σχεδίασε και υλοποίησε σχέδια ισότητας σε επιχειρήσεις για την βελτίωση της θέσης των εργαζομένων γυναικών
Οι προοπτικές για το Ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε ζητήματα προώθησης της Γυναικείας ΑπασχόλησηςΣε αρκετές χώρες της Ευρώπης εδώ και 30 χρόνια οι δράσεις για τη στήριξη της απασχόλησης υλοποιούνται σε τοπικό επίπεδο με τη συνδρομή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η ευθύνη έχει φύγει από τους κεντρικούς δημόσιους φορείς και βρίσκεται στα χέρια της αυτοδιοίκησης. Υπάρχει δηλαδή η ζητούμενη για τη χώρα μας αποκέντρωση.
Η διαδικασία του Λουξεμβούργου, όπως έχει μείνει γνωστή η έκτακτη σύνοδος κορυφής για την απασχόληση που πραγματοποιήθηκε το 1997, έθεσε τους όρους της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση (ΕΣΑ). Συγκεκριμένα, προσδιόρισε το ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Συμβουλίου και των Κρατών – μελών, τους κύκλους εφαρμογής της ΕΣΑ καθώς και τις κατευθυντήριες γραμμές για τη δομή των Εθνικών Σχεδίων Δράσης για την Απασχόληση (ΕΣΔΑ) το ΕΣΔΑ καταρτίζεται σε εθνικό επίπεδο. Τόσο στο πλαίσιο της ΕΣΑ, όσο και του ΕΣΔΑ, υπογραμμίζεται η σημασία της ενεργοποίησης σε τοπικό επίπεδο και της ανάληψης ενεργού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η σημασία που αποδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ενεργοποίηση των τοπικών φορέων αντανακλάται σε σχετικές πρωτοβουλίες και προγράμματα που ανέλαβε ήδη από το 1996. Οι κυριότερες είναι:
- Τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης
- Τα Τοπικά Σχέδια Δράσης για την Απασχόληση
- Οι Κοινοτικές Πρωτοβουλίες «ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ» και EQUAL
- Οι Τοπικές πρωτοβουλίες για την Απασχόληση
Με την πολύτιμη εμπειρία που αποκτήθηκε από την υλοποίηση των παραπάνω πρωτοβουλιών και προγραμμάτων, η Τοπική Αυτοδιοίκηση της χώρας μας μπορεί σήμερα να συμβάλει αποφασιστικά στον αγώνα για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και την ενίσχυση της ισότητας. Μπορεί να δημιουργήσει τα δικά της γραφεία απασχόλησης, τους δικούς της τοπικούς ΟΑΕΔ, οι οποίοι θα λειτουργούν ανθρώπινα, άμεσα και αποτελεσματικά.
Σε συνδυασμό με την εφαρμογή του νέου προγράμματος «Καποδίστριας ΙΙ»και τη δημιουργία λιγότερων αλλά ισχυρότερων Δήμων σε όλη τη χώρα, διεκδικούμε τη θέσπιση της υποχρεωτικής λειτουργίας Γραφείων Απασχόλησης σε κάθε Δήμο, με την ταυτόχρονη διασφάλιση της χρηματοδότησής τους, σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος.
Η ΚΕΔΚΕ παράλληλα με τη λειτουργία Γραφείων Απασχόλησης στους Δήμους, θέτει ως προτεραιότητα τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της χρηματοδότησης της λειτουργίας των δομών παιδικής και κοινωνικής προστασίας ώστε να έχουμε διατήρηση των θετικών τους επιπτώσεων στην απασχόληση των γυναικών. Επιδιώκουμε να διατηρήσουμε τις θέσεις απασχόλησης που δημιουργήθηκαν με την ίδρυση των δομών και να προσφέρουμε τη δυνατότητα στις γυναίκες που παραδοσιακά έχουν την ευθύνη της φροντίδας των παιδιών, των ΑΜΕΑ και των ηλικιωμένων, να βγουν δυναμικά στην αγορά εργασίας, να καταλάβουν και να διατηρήσουν θέσεις εργασίας. Συμπληρωματικά με τη Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μελετούμε τη δυνατότητα εναλλακτικής χρηματοδότησης των δομών από τον προϋπολογισμό του Ελληνικού Δημοσίου αλλά και από τα ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με τις υπηρεσίες που παρέχουμε στους ασφαλισμένους τους.
Έχοντας ως δεδομένα:
- Την αυξημένη προοπτική σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Δεδομένα
- Τη θεσμική επάρκεια σύμφωνα με τα άρθρα 75 παρ. δ και 85 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων όπου καταγράφονται οι δυνατότητες των ΟΤΑ να αναπτύξουν δράσεις στήριξης του ανθρώπινου δυναμικού
- Την εμπειρία που έχει συσσωρευτεί στους Δήμους, στις ΤΕΔΚ, στις Αναπτυξιακές μας Εταιρείες και στην ΚΕΔΚΕ από τη μέχρι σήμερα υλοποίηση σχετικών δράσεων,
Οφείλουμε στη νέα προγραμματική περίοδο να αναπτύξουμε τις δράσεις μας για τη στήριξη της απασχόλησης των γυναικών με άξονες:- Τη διεύρυνση της εφαρμογής και την ενασχόληση περισσότερων Δήμων με το αντικείμενο
- Την τυποποίηση και τη βελτίωση της ποιότητας μέσα από διαδικασίες ανταλλαγής εμπειριών και ανάδειξης καλών πρακτικών
- Την παροχή χρήσιμων, άμεσων και πρακτικών υπηρεσιών
- Την ισότιμη δικτύωση και συνεργασία των δημοτικών υπηρεσιών απασχόλησης με τον ΟΑΕΔ.